Translate

Γαϊδουράγκαθο ( Silybum marianum, Carduus marianus )


Η άνοιξη μέσα από τα λαμπερά της χρώματα αποκαλύπτει τα μυστικά της. Ένα βιολετί πέπλο σκεπάζει τους ακαλλιέργητους κάμπους μεριμνώντας και για τις μοναχικές άκρες των δρόμων. Δεν είναι άλλο από το γαϊδουράγκαθο. Ένα σωτήριο μυστικό δώρο της φύσης. Ας δούμε μαζί τα χαρίσματά του και τα μυνήματα που κρύβει. Θα εξετάσουμε την σχέση του με τον πόνο και ότι αυτός έχει να μας προσφέρει.
Όταν ο πόνος γίνεται θυμός, θυμηθείτε το γαιδουράγκαθο.



Το σημαντικότατο αυτό βότανο συναντιέται και με τις εξής ονομασίες, κουφάγκαθο, αγκάθι, αγκάβατος, ονόπορδο, αγιάγκαθο, κνίκος, καλάγκαθο, κορδοσέντο, καρδισάντο, άθαφτος, κορνηλιά,  Σίλλυβο, Milk thistle, Μarian Thistle, Mary’s thistle, blessed milk thistle, holy thistle , lady’s thistle, Silybe de Marie και Chardon-Marie.  

Κάποιοι μπορεί να το γνωρίζετε, από τις καλλιέργειες όπου το θείο αυτό δώρο χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παρασκευή pellet. Το λυπηρό αυτό γεγονός δεν θέλει και πολλή εξήγηση...

Ιστορικά στοιχεία

Οι χαρακτηριστικές άσπρες λωρίδες κατά μήκος των νεύρων των φύλλων, του έδωσαν το όνομα "Milk thistle",  ενώ στη Γερμανία το βότανο έχει και θρησκευτικό χαρακτήρα στηρίζοντας ότι οι άσπρες κηλίδες αναφέρονται ως σταγόνες του γάλακτος της Παρθένου Μαρίας οι οποίες στάλαξαν εκεί όταν η Παναγία κατά την περιπλάνησή της στην έρημο έψαχνε ένα μέρος να θηλάσει τον Ιησού Χριστό, και το μόνο καταφύγιο που βρήκε ήταν ένα μέρος γεμάτο με γαϊδουράγκαθα. Άλλωστε και το όνομα “marianum” δείχνει την συμβολική σχέση του φυτού με την Παναγία. Από την άλλη η ονομασία “Silybum” δόθηκε από τον Διοσκουρίδη για να περιγράψει έναν αριθμό βρώσιμων φυτών με αγκαθωτά φύλλα αλλά σήμερα έχει επικρατήσει το Silybum marianum ως το φαρμακευτικό του όνομα.



Το γαϊδουράγκαθο το τρώνε τα γαϊδούρια χωρίς να πληγώνονται από τα αγκάθια του. Θα δούμε παρακάτω μια διαφορετική προσέγγιση του υπέροχου αυτού βοτάνου.



Γενικά

Χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο τα φύλλα, κλαδιά, ανθοί (βιολετί, κίτρινοι), οι σπόροι και οι ρίζες του. Η πιο γνωστή του χρήση είναι για την αποφόρτιση και τον καθαρισμό του ήπατος, στη συνέχεια για την καρδιά και το στομάχι. Είναι μιά μονοετής ή διετής αγκαθωτή πόα, ύψους έως 1,5 μέτρα και ανήκει στην οικογένεια Asteraceae το ώριμο βότανο έχει μεγάλα έντονα μωβ λουλούδια και μία πληθώρα από αγκάθια οι καρποί -οι οποίοι αποτελούν και τη δρόγη του φυτού-έχουν σκληρό περίβλημα και είναι 6- 8mm σε μήκος
γυαλιστεροί μαύροι με γκρίζες κηλίδες η κεφαλή τους αποτελείται από μικρά άσπρα
τριχίδια τα οποία είναι ενωμένα χαμηλά σε ένα δαχτυλίδι . Το φυτό έχει φύλλα όλο το χρόνο και ανθίζει συνήθως από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο, ενώ οι καρποί ωριμάζουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο και η συλλογή τους γίνεται την περίοδο μετά την ωρίμανσή τους. Αγαπάει τον ήλιο, αλλά δυσανασχετεί με τη σκιά. Απαιτεί ξηρό έδαφος και μπορεί να αντέξει δυνατούς ανέμους αλλά όχι έκθεση σε θαλασσινό νερό.



Θα το βρούμε συχνά κοντά στις άκρες δρόμων ενώ ξελαρυγγιάζεται να μας περάσει τα μυστικά μήνυματά του.




Συμπεριφορική ερμηνεία μέσα από την φύση και την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική

Μετά την παρακολούθηση κάποιων βασικών στοιχείων της παραδοσιακής κινέζικης ιατρικής μπορεί κανείς με ευκολία να αποκωδικοποιήσει τη δράση του αγαπημένου γαϊδουράγκαθου. Έχοντας ήδη μπει στον Απρίλιο, η άνοιξη ανοίγει την πόρτα της, και  ο ήλιος βάζει τα καλά του δίνοντας στη φύση τα πρώτα της δώρα.  Με βάση τη θεωρία λοιπόν των πέντε στοιχείων ,η άνοιξη κατέχει το στοιχείο του ξύλου με κυρίαρχο όργανο το ήπαρ.

Το ήπαρ αποθηκεύει το σίδηρο βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Βοηθά τη χολή να αφομοιώσει την τροφή. Αποτοξινώνει τις δηλητηριώδεις χημικές ουσίες όπως το αλκοόλ, την μπίρα, το κρασί και τα ναρκωτικά. Αποθηκεύει  ενέργεια συσσωρεύοντας  ζάχαρη (υδατάνθρακες, γλυκόζη και λίπος). Δημιουργεί νέο αίμα. Κατασκευάζει νέες πρωτεΐνες.  Το ήπαρ έχει επίσης και τη δυνατότητα ανάπλασης και γρήγορης ίασης ( Προμηθέας…)

Μέσα από το αίμα λοιπόν και την ενέργεια που αυτό μεταφέρει το ήπαρ δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στο άνοιγμα της ζωής του ανθρωπίνου οργανισμού.  




Από τις εναλλακτικές θεραπείες ομόφωνα το ήπαρ συνδέεται με τα συναισθήματα του θυμού. Εξου και οι φράσεις «μου έπρηξε τα σηκώτια».  Ίσως καθούλου τυχαίο που τα αισθήματα αυτά στρέφουν αρκετό κόσμο προς τη χρήση ουσιών, ιδιαίτερα αλκοόλ – φωτιά- , σε μια προσπάθεια να τα κοιμήσουν.  Όπως και να έχει τα ίδια τα συναισθήματα από μόνα τους αποτελούν συνθήκη των πρώτων ηπατικών βλαβών.

Μετά το ξύλο σύμφωνα με την προηγούμενη θεωρία έρχεται το στοιχείο της φωτιάς που αντιστοιχεί στο όργανο της καρδιάς. Το ήπαρ σιωπηλό δεν εμφανίζει τα συμπτώματά του και δεν είναι λίγες οι φορές που οι πρώτες ενδείξεις κραυγάζουν από συμπτώματα της καρδιάς (στηθάγχη, αρρυθμίες, πανικός) .  Πιθανόν και εκεί να εδρεύει η μελέτη του γαιδουράγκαθου για την θεραπεία παθήσεων της καρδιάς αλλά και του στομάχου.

Το γαιδουράγκαθο το λατρεύουν σαν τροφή τα γαιδουράκια τα οποιά φημίζονται για την υπομονή και την καρτερικότητά  τους ,στοιχεία απαραίτητα για την καταπολέμηση του συναισθήματος θυμού.  

Ακόμη και ο ανθός του βοτάνου ίσως έχει να μας πει και κάτι παραπάνω. Το βιολετί (πνευματική ισορροπία, ηρεμία,  συμφιλίωση με τον Εαυτό, ) του χρώμα του ανθού βρίσκεται στην πράσινη (θεραπεία) ακανθώδη βάση του. Τα αγκάθια, σύμβολο του πόνου/εμποδίων, είναι εκείνα που στηρίζουν τον βιολετί ανθό.  

Συμφωνώντας έτσι και  με τα κηρύγματα των μεγάλων Διδασκάλων.





Ενεργά συστατικά – μηχανισμοί δράσης

Ο ξηρός ανθός περιέχει σύμπλεγμα φλαβονοειδών ονόματi silymarin που με τη σειρά του αποτελείται από τρία μέρη silibinin, silidianin, και silicristin. Το πρώτο μέρος είναι το πιο ενεργό και σε αυτό αποδίδεται η δράση του βοτάνου. 



Αυτό που κάνει το βότανο είναι να προστατεύει τα ηπατικά κύτταρα, εμποδίζοντας την είσοδο επιβλαβών τοξινών  παράλληλα βοηθώντας την αποβολή τους.  Όπως κάθε βιοφλαβονοειδές έχει ισχυρότατη αντιοξειδωτική δράση. Εχει παρουσιάσει σε μελέτες αναγέννηση των τραυματισμένων ηπατικών κυτάρρων. Επιπρόσθετα μελέτες έχουν δείξει ακόμη ότι έχει την ικανότητα να εμποδίζει την ίνωση, προστάδιο της  κίρρωσης,  σε ασθενείς με φλεγμονώδης κατάστασεις  του ήπατος προερχόμενες από κατάχρηση αλκοόλ ή ηπατίτιδα.   




Πιθανόν να βοηθήσει ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες, μειώνοντας τις ανεπιθύμητες ενέργειες ή και βλάβες που μπορούν αυτές να προκαλέσουν στο ήπαρ. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να πιστοποιηθεί αυτό.



Δράσεις – Χρήσεις

Το σίλυβο το μαριανό είναι δημοφιλέστατο στην Ευρώπη για την δράση του στα ηπατικά κύτταρα. Οι πρώτες επιστημονικές μελέτες έγιναν in vivo το 1970 από γερμανούς μελετητές το Πανεπιστημίου του Μονάχου.




Αποκατάσταση βλαβών από αλκοόλ.  Με δόσεις στα 420mg ημερησίως υπήρξαν θεαματικά αποτελέσματα ακόμα και μέσα σε δύο εβδομάδες στη μείωση των ηπατικών ενζύμων και στην σταδιακή επαναφορά στο φυσιολογικά ορια.

Συμβάλει στη θεραπεία της ηπατίτιδας C ιογενούς αιτιολογίας. Στα 420mg ημερησίως και σε διάστημα 9 μηνών το γαιδουράγκαθο είχε σαν αποτέλεσμα την αναστροφή της βλάβης του ήπατος και της μείωσης των τρανσαμινασών στο αίμα.

Μελέτες που διεξήχθησαν το 1987 έδειξαν ότι το γαιδουράγκαθο μπορεί να μην μπορεί να αναστρέψει την κίρρωση ήπατος, όμως μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης.

Αντίδοτο για το θανατηφόρο μανιτάρι του είδους αμανίτα.

Παρακολουθήστε πληθώρα άλλων χρήσεων στη σελίδα εδώ.


Δοσολογικά σχήματα

Ως αφέψημα 30γραμ σε ένα λίτρο νερό

Για ηπατικές ασθένειες και ηπατική βλάβη οι έρευνες προτείνουν 420 με 600 mg Silymarin ημερησίως, σταθεροποιημένο σε 80% περιεχόμενο.  Βελτίωση από την κλινική εμπειρία θα πρέπει να φανεί από τις πρώτες 8-12 εβδομάδες.  Για ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο το γαιδουράγκαθο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μακροχρόνια θεραπεία.

Για όσους επιθυμούν 12-15 γραμμάρια αποξηραμένου φυτού μέσα σε ζεστό νερό – χωρίς ιδαίτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Η συνιστώμενη δόση είναι στα 12-15 γραμμάρια αποξηραμένου βοτάνου  200-400mg ημερησίως.

Για ηπατοπροστασία : 120mg ( δύο κάψουλες), δύο φορές ημερησίως

Σε ηπατική βλάβη (από χημικά, αλκοόλ, ναρκτωτικά): 120mg (τρείς κάψουλες)τρείς φορές ημερησίως


Προσοχή: Όπως ισχύει με οποιοδήποτε βότανο ή συμπλήρωμα διατροφής, μην κάνετε χρήση εάν βρίσκεστε σε φαρμακευτική αγωγή και/ή δίχως να συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό σας.
Τα δοσολογικά σχήματα ποικίλουν αναζητήστε πάντα τη βοήθεια ειδικού. 




Ανεπιθύμητες ενέργειες – αλληλεπιδράσεις

Αν και το βότανο είναι αβλαβές σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει έντονη δυσκοιλιότητα που σημαίνει  ότι,  παράλληλα με τη χορήγηση θα πρέπει να λαμβάνουν συμπληρωματική θεραπεία ( πλούσιες τροφές σε φυτικές ίνες, αλλεξανδριανό, lycopodium) για να το αντιμετωπίσουν. Διαφορετικά η θεραπεία με γαιδουράγκαθο θα είναι μάταια.

Στο πανεπιστήμιο του Maryland  αναφέρεται αντένδειξη του γαιδουράγκαθου με

-αντιψυχωτικά ( haloperidol, chlorpromazine, fluphenazine, και promethazine ) ,
-phenytoin αγωγή για εμφράγματα,
-halothane – αγωγή για γενική αναισθησία.




Επίσης με χάπια για την εγκυμοσύνη ή ορμονικές θεραπείες.

- Το γαιδουράγκαθο μπορεί να αλληλεπιδράσει με τις παρακάτω φαρμακευτικές αγωγές λόγω του οτι οι αγωγές αυτές μεταβολίζονται από τα ίδια ηπατικά ένζυμα. Αυτά είναι 
- Αγωγές για την αλλεργία όπως την fexofenadine (Allegra)
- Αγωγές για την χοληστερόλη, όπως οι στατίνες. 
- Χαλαρωτικά για το άγχος - alprazolam (Χanax) , diazepam (Valium), kai lorazepam (Ativan)
- Aντιαιμοπεταλιακά και αντιπηκτικές αγωγές - όπως κλοπιδογρέλη και βαρφαρίνη. 
- Αντικαρκινικές αγωγές για το λόγο του οτι οι περισσότερες δραστικές ουσίες των φαρμάκων αυτών μεταβολίζονται στο ήπαρ. 

Πρόσθετα

Αν το ήπαρ σας είναι ήδη βεβαρυμένο μπορείτε να το βοηθείσετε καλύτερα, με ανανεωμένο αίμα με την χρήση του παρακάτω ευεργετικού χυμού.

Ακολουθείστε πιστά το δοσολογικό σχήμα και τις οδηγίες

1 μεγάλο πατζάρι (βολβό και φυλλαράκια)
3-4 καρότα
1 μεγάλο μήλο – ή μισό ποτήρι χυμό μήλου
1 χούφτα μαϊντανό ψιλοκομμένο με τα χέρια σας
½ ποτήρι χυμό λεμονιού
1 κουταλάκι γλυκού τζίντζερ

Τα βάζετε στον αποχυμωτή όχι στο blender και το πίνετε το πρωί νήστες ακολουθώντας το παρακάτω σχήμα.

10 ημέρες -> 5 ημέρες διακοπή -> 10 ημέρες -> 3 μέρες διακοπή -> δέκα ημέρες

Την παραπάνω συνταγή μας την προσέφερε ο κύριος Δημήτριος Παπαευαγγέλου δάσκαλος γιόγκα και έναλλακτικός θεραπευτής.




















Πεινασμένες μελισσούλες συλλέγουν ακούραστα νέκταρ από το μοναδικό αυτό βότανο. 





Όπως και το γαιδουράκι, το ήπαρ είναι «ταπεινό» ζωτικό όργανο. Δηλαδή δεν δίνει κάποια προειδοποίηση. Yπομένει... υπομένει... μέχρι να γονατίσει. Ας του δώσουμε τη φροντίδα που αξίζει, πάνω από όλα ελέγχοντας το δηλητηριώδη για αυτό θυμό μας. Καλή συνέχεια σε όλους μας.



Aκολουθήστε τη παρέα μας με ένα Like στο Facebook ή αφήστε ένα σχόλιο παρακάτω. Η γνώμη σας μετράει.




Βιβλιογραφία  - πηγές
Τα βότανα είναι θαυματουργά, Jean Carper, εκδόσεις Μοντέρνοι καιροί
100 Βότανα 2000 Θεραπείες, Κωνσταντίνος Μπαζαίος, εκδόσεις Μπαζαίος
http://www.herbs-hands-healing.co.uk/Milk_Thistle